Քրեական վերաքննիչ դատարանը կայացրել է նախադեպային նշանակություն ունեցող որոշում․ ՄԻՊ

Վերաքննիչ քրեական դատարանը մայիսի 23-ին, հաշվի առնելով Մարդու իրավունքների պաշտպանի իրավական չափանիշները, որոշում է կայացրել քրեորեն պատժելի արարք կատարած անձի նկատմամբ կիրառել անվտանգության միջոց՝ առաջին անգամ հոգեբուժարանում տեղավորելու համար սահմանելով հստակ ժամկետ:

x

Խնդիրն այն է, որ այն պարագայում, երբ հիմքեր կան ենթադրելու, որ անձը քրեորեն պատժելի արարք կատարել է անմեղսունակության վիճակում (օրինակ՝ հոգեկան հիվանդությամբ պայմանավորված), ապա վարույթն իրականացնող մարմինը նախաձեռնում է բժշկական բնույթի հարկադրանքի միջոց կիրառելու վարույթ: Մինչ վարույթի ավարտն անձի նկատմամբ կարող են կիրառվել անվտանգության միջոցներ, որոնցից է հոգեբուժական հիվանդանոցում տեղավորելը: Այս կապակցությամբ Մարդու իրավունքների պաշտպանը բազմիցս բարձրաձայնել է այն հարցը, որ գործող օրենսդրական կարգավորումները չեն նախատեսում նման դեպքերում անձին հոգեբուժարանում տեղավորելու ժամկետներ, առավելագույն տևողություն կամ այնտեղ գտնվելու հարցը պարբերաբար վերանայելու պահանջ: Արդյունքում, անձը կարող է անորոշ ժամանակով զրկված լինել ազատությունից: Մարդու իրավունքների պաշտպանի՝ որպես կանխարգելման ազգային մեխանիզմի մշտադիտարկման այցերի ընթացքում անվտանգության միջոցի կիրառման արդյունքում առանց վերանայման և տևական ժամանակով հոգեբուժական կազմակերպությունում պահվելու բազմաթիվ դեպքեր են արձանագրվել:

Նշված խնդիրը տեղ է գտել Մարդու իրավունքների պաշտպանի՝ որպես կանխարգելման ազգային մեխանիզմի տարեկան և արտահերթ զեկույցներում, ինչպես նաև Մարդու իրավունքների պաշտպանի իրավական չափանիշներում:

Այս կապակցությամբ հարկ է նշել, որ ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանը որոշմամբ արձանագրել է, որ քրեական օրենքով չթույլատրված արարք կատարած անձին որպես անվտանգության միջոց հոգեբուժական հաստատությունում տեղավորելով՝ ստորադաս դատարանն անձի ազատությունը ենթարկել է անժամկետ սահմանափակման: Դատարանը նշվածը համարել է անթույլատրելի՝ միջազգային մի շարք չափանիշների հետ միասին հաշվի առնելով Մարդու իրավունքների պաշտպանի՝ որպես կանխարգելման ազգային մեխանիզմի իրավական չափանիշներում արտահայտված դիրքորոշումները:

Մարդու իրավունքների պաշտպանը Քրեական վերաքննիչ դատարանի կողմից նման պրակտիկայի զարգացումը համարում է կարևոր երկրում մարդու իրավունքների ամրապնդման համար։ Այն օրինակ է՝ ինչպես միջազգային պարտավորությունների հիման վրա երկրում գործող իրավական ոլորտների կառույցների աշխատանքով կարող է դատական պրակտիկան ենթարկվել դրական փոփոխությունների։

ՄԻՊ աշխատակազմ